ظـریـــف بــیـن

امروزه حریم شخصی مصادیق مختلفی دارد که شاید پاره ای از اوقات، بسته به جایگاه فرد تغییر کند و با حریم ایمن اشتباه شود. برای مثال هیچ گاه نمی توان سالن های زیبایی را حریم شخصی دانست اما می توان به عنوان حریم امن برای بانوان تلقی کرد.

در این زمانه به ندرت کسی تهاجم فرهنگی و نفوذ رسوم بیگانه به خانواده های ایرانی را رد می کند و غالب افراد جامعه بر این باور رسیده اند که از سال ها پیش تاکنون تغییرات چشم گیری در پوشش مردم چه آقایان و چه بانوان ایجاد شده است. البته این تغییر پوشش با روندی لاک پشت وار بوده که شاید به همین دلیل است که برخی، تاثیرات مخرب آن را نمی پذیرند.

یکی از این اثرات، جذب نگاه دیگران است که شاید عده ای از آن به عنوان "بی فرهنگی" یاد کنند اما بنا به دیدگاه کارشناسان داخلی و خارجی پذیرفتنی است که بخشی از مشکلاتی که برای بانوان به ویژه در اماکن عمومی مانند پارک های محله ای و جنگلی، کوچه ها و خیابان ها و مراکز خرید ایجاد می شود، ناشی از پوشش آن ها است. پوششی که گاهی گذشته از سفارش چگونگی آن در دین اسلام حتی در مقایسه با عرف جامعه نیز به انحطاط کشیده می شود.

با رشد روزافزون علم و ارتباطات و افزایش دغدغه های مردم، "حریم شخصی" به عنوانی پر سر و صدا تبدیل شده است که بحث سر چگونگی آن در فضای مجازی و حقیقی گرم تر از گذشته به نظر می رسد. برخی محیط خانه را حریم شخصی می دانند و عده ای نیز به دلیل افزایش تعداد آپارتمان های چند طبقه ای در شهرها، حتی حیاط خانه های ویلایی را نیز از این دایره مستثنی می کنند. برخی دیگر از افراد به فراخور زمان و مکان حریم شخصی را تعریف می کنند، مثلا در منزل دوستان صمیمی، همسایه قدیمی، مطب دکتر و یا سالن های زیبایی و آرایشی.

به هر ترتیب امروزه حریم شخصی مصادیق مختلفی دارد که شاید پاره ای از اوقات مانند مثال های مذکور، بسته به جایگاه فرد تغییر کند و با حریم ایمن اشتباه شود. برای مثال هیچ گاه نمی توان سالن های زیبایی را حریم شخصی دانست اما می توان به عنوان "حریم امن" برای بانوان تلقی کرد. اختلاط مفهوم حریم شخصی و حریم ایمن باعث شده است فضای تنگ و کوچک اتومبیل نیز حریم شخصی نامیده شود! طوری که اقلیتی در جامعه گمان می کنند در ماشین شخصی هر گونه فعالیت و یا عملی آزاد است، اما بارها از سوی مقامات قضایی و انتظامی اعلام شده است که اتومبیل حریم شخصی نیست و مردم موظفند درون اتومبیل هنجارها و قوانین کشور را رعایت کنند.

مدتی است در شهرهای بزرگ کشور حجاب و پوشش در خودرو به پوشش در منزل شخصی نزدیک تر شده است البته تعداد افرادی که در حال حاضر چنین دیدگاهی دارند پایین است اما مشاهدات اثبات می کند این رویه رو به افزایش است. این فرهنگ غلط که روز به روز بین خانواده ها رخنه می کند باعث شده است که پسران و دختران با لباس های خانگی در اتومبیل بنشینند و در شهر تردد کنند. این پوشش ها اغلب در آخرین ساعات شب و یا ظهرهنگام مشاهده می شود که خیابان ها خلوت تر بوده و مردم برای انجام کارهای شخصی می خواهند از مکانی به مکان دیگر بروند.

پوشش هایی مانند رکابی و شلوارک برای آقایان و تی‌شرت و لباس های خانگی برای بانوان از مواردی است که در این ماه ها بین مردم ایران تا حدی رواج یافته است. به طوری که دیده می شود خانم ها در خودرو روسری را از سر خود بر می دارند و هنگام پیاده شدن، مجددا آن را بر سر می کنند یا لباس مناسب تر به تن می کنند. آقایان هم از این قاعده مستثنی نیستند و در مسیرهای شهری برای انجام امور شخصی با شلوارک و رکابی در ماشین می نشینند.

همان طور که گفته شد پوشش در اجتماع محدود به جنسیت خاص نیست و آقایان و هم بانوان بنا به رعایت هنجارها و عرف جامعه و جلوگیری از بروز مشکلات اخلاقی می توانند با رعایت آن به پیشبرد اهداف عالی این نظام کمک کنند.