ظـریـــف بــیـن

دشمنان آرزو دارند فعالان فضای مجازی همگی افراد منفعل و دست بسته باشند که صرفا نقش یک پستچی از همه جا بی خبر بازی می کنند که فقط خود را موظف به جابجایی یک سری بسته می داند و لزومی به شناخت و آگاهی نسبت به محتوای آن ها ندارد.

در مسأله‌ جوانان یک «جنگ نرم زیرپوستی» بین جمهوری اسلامی و استکبار برقرار است. براساس نظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای جوانان و نوجوانان افسران این عرصه هستند که «دو نوع هویّت برای این افسر وجود دارد.» یکی هویت مطلوب جمهوری اسلامی و دیگری هویت مطلوبِ دشمن است. در این یادداشت سعی شده است تا دو شاخصه "با فکر و اندیشه‌ورز" بودن که مقابل آن یک فرد "بی فکر و بی بهره از توان فکری لازم" قرار دارد را شرح و بسط داده شود.

رهبر معظم انقلاب: «امروز شما ببینید وسایل تبلیغ در دنیا چقدر متنوع شده، این طرفِ دنیا یک نفر جوان پای یک دستگاه کوچک می‏نشیند و افکار، تصورات، تخیلات، پیشنهادهای فکری و پیشنهادهای عملی را از سوی هر کسی ـ بلکه هر ناکسی ـ از آن طرفِ دنیا دریافت می‏کند. امروز اینترنت و ماهواره و وسایل ارتباطی بسیار متنوع وجود دارد و حرف، آسان به همه جای دنیا می‏رسد. میدان افکار مردم و مؤمنین، عرصه‏ کارزار تفکرات گوناگون است. امروز ما در یک میدان جنگ و کارزار حقیقی فکری قرار داریم. این کارزار فکری به ‏هیچ‏وجه به زیان ما نیست، به سود ماست. اگر وارد این میدان بشویم و آنچه را که نیاز ماست ـ از مهمات تفکر اسلامی و انبارهای معارف الهی و اسلامی ـ بیرون بکشیم و صرف کنیم، قطعاً بُرد با ماست، لیکن مسأله این است که ما باید این کار را بکنیم.»  (11/02/1384)

همه جای عالم جبهه جنگ نرم است

می بینید که یکی از کارزارهای ویژه و مورد توجه رهبری در بحث جنگ نرم که باید دغدغه افسران این جبهه باشد میدان «جنگ فکری» است. میدانی که حضور و فعالیت در آن چه بسا سخت تر از جنگ سخت و مقابله با توپ و تانک است. در جبهه ای که دشمنت در حال شلیک گلوله و خمپاره به توست –حداقل- مطمئنی که عده ای چند کیلومتر آن طرف تر ایستاده اند و تو هم می توانی مقابله به مثل کنی و هر چه از مهمات داری بر سر آنان آتش بباری!

تا زمانی که می بینی از شدت آتش، هم‌رزمانت یک به یک پرپر می شوند تو هم انگیزه ای مضاعف پیدا می کنی که هر آنچه از توان در بدن داری و هر آنچه به اسم مهمات شناخته می شود را حرام دشمنانت کنی! در جنگ نرم اما بحث کمی فرق دارد! مشکل از جایی شروع می شود که جبهه سر و ته ندارد؛ هر کجای عالم باشی ممکن است تحت محاصره دشمن قرار بگیری. موشک ها هیچ بورد مشخصی ندارند، به هر نقطه ای اصابت می کنند. دقیق هم اصابت می کنند.

دشمن در همین نزدیکی

در مهمات هیچ محدودیتی نداری، هر چیزی که دشمن بدان دسترسی داشته باشد تو هم می توان داشته باشی، از هر نقطه که دشمن به تو تک بزند می توانی پاتک بزنی. البته تفاوت مهمتری هم وجود دارد، اگر به درستی فکر و استدلال را به کار نبندی نمی توانی دوست و دشمن را تشخیص دهی. در جنگ نرم دشمن می تواند کنار تو ایستاده باشد، در لیست فالورها یا ادلیست حساب کاربری‌ات در فلان شبکه اجتماعی...

معضل دیگر که از مسئله فوق نتیجه می شود این است که اگر دشمن و جایگاه او را به درستی درک نکنی ممکن است در زمین دشمن بازی کنی، در واقع به بازیچه تبدیل شوی!

آنچه تا کنون گفته شد بخشی از نکاتی است که یک افسر جنگ نرم باید نسبت به آن توجیه باشد تا آگاهانه و از روی منطق و استدلال پای در جبهه پر تلاطم و پیچیده جنگ نرم و فضای مجازی بگذارد.

هویت شناسی سایبری

در محیط سایبر و فضای مجازی فرد می تواند فعالیت های دنیای واقعی خود را وارد کند. از خصوصیات بارز این فضا بی مکانی و بی زمانی است. از بین رفتن فاصله مکانی و افزایش بی سابقه توان انسان ها برای مبادله و مراوده با یکدیگر، فرایند هویت یابی جمعی افراد را دگرگون می کند.

یکی از راهکارهای دست یابی به توان فکری لازم برای حضور در محیط سایبری برای کنترل رفتارها و بازخوردها نسبت به وقایع مجازی، شناخت مبدا، منشا و هدف رویدادها است. با توجه به سرعت انتقال اطلاعات، تغییرات لحظه ای، ناشناس بودن بسیاری از افراد فعال پیرامون ما احتمال اشتباه های محاسباتی در این فضا بالا می رود. پیش از شرکت در هر کمپین، عضویت در هر گروه، دنبال کردن هر فرد و ... باید کمی تعقل کرد که فعالیت در این زمینه چه تاثیر روی ما داشته و چه نیازی را از ما برطرف می کند.

شاید به صورت خلاصه بتوان گفت هویت یابی و هویت شناسی سایبری می تواند در کنترل و بهبود نحوه برخورد با رویدادها در فضای مجازی کمک شایانی داشته باشد.

سعی کنیم پستچی مجازی نباشیم!

البته در طرف مقابل دشمنان ما چنین حالتی را بر نمی تابند و آرزو دارند فعالان فضای مجازی همگی افراد منفعل و دست بسته باشند که صرفا نقش یک پستچی از همه جا بی خبر بازی می کنند که فقط خود را موظف به جابجایی یک سری بسته می داند که آگاهی نسبت به محتوای آن ها ندارد. قطعا خودشان را نیز بعنوان بازی گردانان زبده ای تصور می کنند که از بی فکری عده ای سوءاستفاده نموده و اهداف شوم خود را پیاده می سازند.

اگر بخواهیم از مطالب فوق نتیجه گیری مختصری داشته باشیم می توان گفت هنگام حضور در محیط سایبری همزمان باید به این موضوع توجه داشته باشیم که کجای این محیط قرار داریم و چه نقشی برای خود ترسیم نموده ایم؟ یک افسر متفکر جنگ نرم یا یک پستچی فعال مجازی!؟ باید پیش از هر کلیک با خود فکر کنیم که آیا آمادگی مواجهه با انواع شبهه ها و اندیشه های مادی گرایانه و منحرفانه را داریم یا خیر؟ عکس العمل ما نسبت به این محتواها چگونه باید باشد؟ باید در شبکه های اجتماعی به آنان پاسخ دهیم و با ارسال کننده آن به بحث بپردازیم یا سعی در سانسور و حذف وی به کار ببندیم؟