ظـریـــف بــیـن

بدون تردید نمی توان تاثیر منفی تحریم‌های همه جانبه ایران توسط قدرت های غربی را در اقتصاد ایران نادیده گرفت، اما تحریم‌ها را نباید بهانه‌ای برای توجیه عدم تولید ملی دانست؛ زیرا فناوری نانو، دانش و پیشرفت‌های هسته‌ای -که باعث ترس و لرز اروپایی‌ها و صهیونیست‌ها شده است-، دستاوردهای هوا و فضا، دانش سلول‌های بنیادی، رشد صنایع نظامی، افزایش توان موشکی و ساخت پهپادها تنها بخشی از دستاوردهایی است که غالب اندیشمندان داخلی و خارجی آن را حاصل تحریم‌های شدید علیه ایران می‌دانند.

مدتی از یک ساله شدن ابلاغیه رهبر انقلاب اسلامی با عنوان "سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی" می گذرد و اکنون فرصتی مناسب است تا چهارچوب‌های اقتصاد مقاومتی را بار دیگر بررسی کرد تا در آینده پس از نقد و بررسی عملکرد مسئولین و مردم با تلاش مضاعف در راستای تحقق اهداف این سیاست‌ها گام برداشته شود.
شاید اولین موردی که بتوان از بکار گیری آن جهت دست یابی به اهداف اقتصاد مقاومتی یاد کرد وجود افراد تحصیل کرده و دانشجویان خوش‌فکر و نوآور با ذهن های فعال و مطالبه گر به عنوان ظرفیت نیروی انسانی در جامعه باشد؛ با توجه به آمار و ارقام میلیونی دانشجویان و فارغ التحصیلان در ایران اسلامی، این گزینه دست یافتنی است. البته این نکته نیز مطرح می شود که همه این دانشجویان یا فارغ التحصیلان توان فعالیت اقتصادی یا تولیدی نداشته باشند که این موضوع بر می گردد به اینکه صاحبان سرمایه و تولیدگران از چه کسانی جهت پیشبرد چرخه تولید خود استفاده می کنند و آیا به دنبال پرورش نیروی ذخیره به عنوان  تضمین کننده کار خود و -در نگاهی بلندتر- در مسیر تعالی جامعه هستند یا خیر.

در ادامه تشریح نکته مذکور، این مهم قابل بیان است که اقتصاد مقاومتی دولت محور نبوده و به کلامی دیگر اقتصاد دولتی نیست، بلکه اقتصاد مردمی است. البته دولت وظیفه دارد در این راستا نظارت، هدایت و کمک و در جای لازم با مفسدانی که قصد سوء استفاده دارند برخورد کند. در کنار این موضوع، مردم هم باید توجه داشته باشند که یکی از مشخصه‌های اقتصاد مقاومتی مردم‌بنیاد و بارور بودن است، به این مفهوم که این اقتصاد با اراده مردم، سرمایه مردم و حضور مردم تحقق پیدا می کند. باز هم تاکید می شود حضور مردم بدون آماده‌سازی شرایط که وظیفه‌ی دولت است نمی تواند تولید را پیش ببرد.

یکی از نتایج تحقق اقتصاد مقاومتی، عدالت اقتصادی در همه ابعاد است و اگر به این اقتصاد با دیدگاه وسیع نگاه شود، چنان بر می آید که تنها به شاخصه‌های سرمایه‌داری مانند رشد ملی، تولید ناخالص ملی و عرضه مواد و خدمات خلاصه نمی شود، بلکه در کنار آن عدالت اقتصادی و عدالت اجتماعی به عنوان شاخصه‌های اقتصاد مقاومتی تعریف می شوند. چنانچه مشاهده می‌شود در کشورهای مختلفی که تولید ناخالص ملی بالایی دارند نیز افراد فقیر روز به روز درحال افزایش است. پس شاخص عدالت به معنای تقسیم عادلانه ثروت ملی است.

نکته مهم دیگر توجه به ظرفیت‌های طبیعی موجود در کشور است که همگان از وجود آن آگاهند، به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی مردم بیشتر با این ظرفیت‌ها آشنا شدند و شناخت عموم نسبت به این ظرفیت‌های فوق العاده افزایش یافت. نفت و گاز، معادن سنگ‌های قیمتی و کمیاب، فلزات گران‌بها، چهار فصل بودن کشور ایران و داشتن مرز آبی در دو سوی کشور تنها بخشی از این ظرفیت‌های طبیعی است که از زمان ابلاغیه تا کنون توجه جدی به آن جلب نشده است.

البته در کنار ظرفیت‌های طبیعی نباید از ظرفیت‌های نرم افزاری مانند سند توسعه ملی، چشم انداز 1404 و سیاست‌های اصل 44 غافل شد، زیرا رهبری و مسئولان ارشد کشوری پس از مطالعات گسترده با توجه به داشته‌های مملکت این اسناد را تنظیم و تدوین نموده‌اند.

پس از شناخت ظرفیت‌های کشور باید صنعت را در جهت توسعه و پیشرفت با توجه به شاخصه‌های اقتصاد مقاومتی حرکت داد، اما مسئله ای که ممکن است باعث رنجش ذهن افرادی شود که قصد دارند قدم در این راه بگذارند موضوع تحریم است؛ تحریم‌هایی که زمان پیروزی انقلاب اسلامی دوره سی ساله آن شروع و پس از اتمام این مدت زمان، مجددا سی سال دیگر تمدید شد!

بدون تردید نمی توان تاثیر منفی تحریم‌های همه جانبه ایران توسط قدرت های غربی را در اقتصاد ایران نادیده گرفت، اما تحریم‌ها را نباید بهانه‌ای برای توجیه عدم تولید ملی دانست؛ زیرا فناوری نانو، دانش و پیشرفت‌های هسته‌ای -که باعث ترس و لرز اروپایی‌ها و صهیونیست‌ها شده است-، دستاوردهای هوا و فضا، دانش سلول‌های بنیادی، رشد صنایع نظامی، افزایش توان موشکی و ساخت پهپادها تنها بخشی از دستاوردهایی است که غالب اندیشمندان داخلی و خارجی آن را حاصل تحریم‌های شدید علیه ایران می‌دانند.

در پایان باید متذکر شد مردم ایران همانگونه که در 22 بهمن امسال نیز نشان دادند همواره پا به پای این انقلاب قدم بر می‌دارند که این همراهی به معنای تبعیت از فرمایش‌های رهبری و همکاری با دولت است. پس لازم است مسئولان هم در راستای رونق تولید ملی که یکی از نتایج پربرکت اقتصاد مقاومتی است، به مردم یاری رسانند و سرمایه داران جامعه را جهت توسعه جمهوری اسلامی ایران و تولید ثروت ملی در این کشور جذب کنند.